Kredi yapılandırmalarına ilişkin dikkat çekici yorum: Herkese zarar veriyor
Şehriban Kıraç
Öztürk Grup ve Opet Yönetim Kurulu Kurucu Başkanı Öztürk:
Büyük kredi yapılandırmalarında iyi niyet olduğunu düşünmüyorum, yapanlar cezalandırılsın.
Büyük kredi yapılandırmalarında iyi niyet olduğunu düşünmüyorum, yapanlar cezalandırılsın.
Öztürk Grup ve OPET Yönetim Kurulu Kurucu Başkanı Fikret Öztürk, “Akaryakıt fiyatları nereye gider biz de kestiremiyoruz” diyerek, bundan sonraki süreçte devletin fiyata müdahale etmediği turizm sektöründe büyüyeceklerini söyledi.
Holdinglerin yapılandırmalarını eleştiren Öztük “Büyük yapılandırmaların Türk ticaretine Türk iş insanlarına küçükten büyüğüne hepsine zarar oldu. Özellikle yurtdışına yatırım yapıp da Türk bankalarından kullanma işini benim kabullenmem mümkün değil. Yapanların da cezalandırılması gerekir” ifadesini kullandı. Öztür Grup ve OPET Yönetim Kurulu Kurucu Başkanı Fikret Öztürk ile akaryakıt sektörünü, yeni yatırımlarını Türkiye ekonomisini ve çıkış yollarını konuştuk.
– Sizi Opet’le tanıyoruz bundan sonra turizm daha mı ağırlıklı olacak?
Opet ana iş olarak devam edecek. Ama ikinci iş olarak turizme başladık ve burada yatırımlarımıza devam ediyoruz. Turizmde amacımız önce Türkiye’de daha sonra yurtdışında uluslararası bir marka olmak. Avrupa’da değişik ülkelere açılmak istiyoruz. Şu anda Antalya ve Bodrum’da Regnum markasıyla otellerimiz var.
Yurtdışında Karadağ’a baktık. Resort mantığıyla Antalya’nın devamı olacak oteller yapacağız. Hem yurtiçinde hem yurtdışında sadece golf üzerine otel yapmak mantıklı değil. 12 ay çalışacak oteller olmalı.
– Turizmde gelecek görüyor musunuz?
Şu anda en risksiz sektörü turizm olarak görüyorum. Çünkü turizmde kendinize güveniyorsanız yaptığınızın karşılığını alırsınız. Bir de devletin müdahale etmediği bir sektör. Fiyatına müdahale etmiyor. Diğer sektörlerde de yine ne kadar serbest piyasa ekonomisi olsa da yerine göre elektrikte, akaryakıtta zaman zaman diyor ki bu fiyatı geçme. Zam yapma diyor.
Birikim turizme
– Turizmde yeni bir yatırım bütçeniz var mı?
Önce mevcutlarla gidecek. Antalya’da iki otelimiz var biri eski onu 3-5 yıl içinde yıkıp yeniden yapmayı düşünüyoruz. Ondan sonra da imkânlara göre, birikimimiz turizme aktarmak istiyoruz. Şu anda grubun kârlılığının yüzde 50’si turizmden diğeri akaryakıttan geliyor.
– Akaryakıt tarafında sürekli zamlar geliyor, sektör nereye gidiyor?
Akaryakıttaki zamların bağlı olduğu şeyler var. Bir dünyadaki ham petrol fiyatları, iki dolar kuru, üç vergiler, dört kârlılık. Bunların dördünün birleşiminden oluşuyor. Siz uluslar arası petrol fiyatlarına ve dolara müdahale edemezsiniz. Müdahale edeceğiniz iki şey var vergiler ve kâr marjı. Bu açıdan fiyatlar nereye gider o konuda bir şey söylemek mümkün değil. Yüzde 65’e kadar çıkan vergi var.
– Akaryakıt sektörünü kârlı görmüyor musunuz?
Orada büyük yatırımlar yapıyorsunuz, ama sektörde dağıtım şirketleri ile bayiler arasındaki sözleşmelerinin 5 yılla sınırlandırılmasından sonra bir esprisi kalmadı petrol dağıtım işinin. Bir bayii ile anlaşıyorsunuz 2-3 senede satışını topluyor 5 sene bitiminde tekrar masaya oturuyorsunuz. Serbest piyasanın olduğu her yerde 5 sene var ama, yüzde 95 bayinin eline bağımlısınız.
Nereye gitti bu paralar?
– Büyük holdingler dahil yeniden yapılandırmaları gündemde, özel sektörün borç yükü artıyor, burada ne tür riskler görüyorsunuz?
Özellikle büyük kredi yapılandırmalarında iyi niyet olduğunu düşünmüyorum. Parayı alırsın ülkeye yatırım yaparsın bir kriz olur Yapılardırma istersin gayet doğaldır. Ya da bu yıl 10 bekliyordun patlama çatlama oldu sıfır kazancın oldu, yemedim içmedim kaçırmadın Yapılandırma istersin. Ama sen al al paraları Türk bankalarından yurtdışına yatır. Yurtdışında battı mı çıktı mı? Sonra kusura bakmayın ben ödeyemeyeceğim... İki yıl ödeyemeyeceğim ondan sonra da, 5 yılda öderim 10 yılda öderim. Bunlar yanlış şeyler. Bunların yaplmaması gerekir.
Yapanların da cezandırılması lazım. Açık ve net söylüyorum. Çünkü bu işin bütün Türkiye’deki küçüklü büyüklü iş insanlarına zararı var. Haksız rekabet oluyor. Bankalar sütten ağzı yanınca yoğurdu üfleyerek içmeye başlıyor. Diyor ki en güvenilir en büyük firma bana bunu yaptı o zaman küçük firmalara kredi verirken 1 kere düşüneceğine 10 kere düşünüyor. Büyük yapılandırmaların Türk ticaretine Türk iş insanlarına küçükten büyüğüne hepsine zararı oldu. Özellikle yurtdışına yatırım yapıp da Türk bankalarından kredi kullanma işini benim kabullenmem mümkün değil. Aldığın kredi nereye gitti kardeşim. Aldın krediyi nerde peki yol yaptın otel yaptın fabrika yaptın. Ülkene yatırdıysan tamam. Ülkede kriz var yapılandırdın gayet doğaldır. Ama aldın paraları kardeşim senin de paran vardı nereye gitti bu paralar? 3 - 5 paran vardı, 5 de kredi aldın 10’nu da yurtdışına götürdün. Böyle bir şey olmaz. Kriz Türkiye’de sen Türkiye’de kazanmıyorsun ki yurtdışında kazanıyorsun. Yurtdışında da öyle bir kriz yok. Dolarsa dolar Avro ise Avro kazanıyorsun. Ee para nereye gitti?
– Siz yatırımlarınızın ne kadarını öz sermaye ile yapıyorsunuz?
Mümkün olduğu kadar özsermaye kullanıyoruz.
İç piyasaya çalışanlar dikkat
Opet Yönetim Kurulu Üyesi Ufuk Öztürk: İş hayatı her zaman size bağlı yürümüyor, içsel ve dışsal faktörler sizi etkiliyor. Bütçe niye yapılıyor, bir sürü belirsizlik var. En azından karanlığa el feneriyle gitmek için bunlar yapılıyor. Türkiye dış borca çok bağımlı. Bu anlamda hem kurları hem faizi yönetmekte zorlanıyor. Daha da zorlanacak. Eğer şirket yönetiyorsanız gelen rüzgâra karşı birtakım önlemler almak zorundasınız. Planlarınızı projelerinizi bunların üzerine kurgulamak zorundasınız. Gelmekte olan fırtınayı ya da kasırgayı bir şekilde göğüslemek için en azından bir B planınız olması lazım. Özellikle iç piyasaya çalışan şirketlerin çok dikkat etmesi gerekiyor. Gelecek dönemde uzun vadelerle iç piyasaya mal satan bir şekilde ithal edip iç piyasaya satmak için çalışan şirketler
zorlanacaklar.
Opet’te hedef yurtdışı yatırımı
– Opet’te yurtdışına açılma ve şirket olma planınız vardı, bir gelişme var mı?
Bir iki yerle görüşüyoruz. Hırvatistan ile görüştük belli bir yere gittik ama o işi durdurduk. Önümüze cazip bir ülke gelirse elbet zaman içinde OPET olarak görüşüp yatırım yapmaya hazırız. Madeni yağda 20 ülkeye ihracat yapıyoruz.
– Faizlerin, dövizin, enflasyonun, işsizliğin tavan yaptığı bir dönemdeyiz, nasıl değerlendiriyorsunuz ekonomik gidişatı?
2016’da nasıl terör tavana vurduysa ve içinden çıkıldıysa, ekonomi de geçmiş yıllardan daha iyi olur diye düşünüyorum. Çünkü ekonomi bu şekilde gitmez.
– Yatırımlara frene basma söz konusu mu?
E tabii ki o Türkiye’de var. Petrol işinde devam ediyoruz yolumuza. Turizmde de bakıyoruz yapılan yatırım kaç senede geri döner geri dönüş mantıklı olursa yaparsınız. Yoksa yapmazsınız.
